prijava
SARAJEVO, 17.decembra (FENA) - Udruženje za modernu historiju Sarajevo, u prostorijama Nacionalne i univerzitetske biblioteke BiH promoviralo je knjigu "Uspon i pad prve drugarice Jugoslavije: Jovanka Broz i srpska javnost 1952. - 2013. godine" autorice Ivane Pantelić.
Autorica knjige saradnica je Instituta za savremenu istoriju u Beogradu, a knjiga je nastala iz njene doktorske disertacije.
Kako je rečeno danas na promociji knjige, autorica piše na temelju zvaničnih dokumenata Predsjedništva SFRJ i CKSKJ, brojnih feljtona i intervjua po raznim novinama (prije svega u Srbiji), zatim memoara i historijskih monografija.
Knjiga „pokazuje“ kako se mijenjao odnos javnosti prema Jovanki: u početku je ona bila samo „Titova supruga“, kasnije je postala „prva dama“, da bi tokom 1970-ih, još za Titovog života, bila izolirana, a ta je izolacija, još čvršća, nastavljena i poslije 1980. godine.
Pantelić pokazuje kako je u vrijeme raspada Jugoslavije Jovanka bila „zaboravljena“, ali je poslije rata ponovo došla u orbitu javnosti, ponajviše zbog raznih diskusija u vezi s Titovim nasljeđem.
Međutim, njena izolacija je trajala sve do 2000-ih kada se, faktički „pomirila“ s državom i 2009. dobila pasoš, koji joj tada uopće više nije trebao.
Kako je kazala autorica, neformalna i formalna uloga Jovanke Broz u najdugotrajnijem mirnom razvoju zapadnog Balkana u 20. vijeku do sada nije bila predmet naučne analize.
- Ovo je prvi naučni rad o odnosu srpske javnosti prema Jovanki Broz i njenoj ulozi tokom šest decenija istorije SFRJ. Reakcija javnosti na ličnost i rad supruge predsjednika države također je složena u državi čiji je poredak totalitaran, u društvu podijeljenom dubokim nacionalnim, vjerskim i kulturnim međama. Uloga Jovanke Broz još je značajnija zato što ona nije bila dio partijske oligarhije iz predratnog ili poratnog vremena, nije imala službene funkcije, ali je tokom dugogodišnjeg bračnog života i nastupanja u javnosti zajedno s Josipom Brozom stekla toliki značaj da se tokom sedamdesetih godina ponekad u suprotstavljenim krugovima u vladajućoj partiji i među drugim protivnicima režima, spekuliralo da je u SFR Jugoslaviji uspostavljeno suvladarstvo - istakla je Pantelić.
Po riječima predsjednika Udruženja za modernu Historiju Sarajevo prof. dr. Husnije Kamberovića, knjiga nije biografija Jovanke Broz nego analiza odnosa javnosti prema Jovanki Broz od njene udaje za Tita 1952. do smrti 2013. godine.
Kako je kazao Kamberović, prateći medije i stav javnosti prema prvoj dami ili prvoj drugarici socijalističke Jugoslavije, autorica analizira transformacije slike o Jovanki Broz u srpskoj javnosti: od komunističke Pepeljuge preko uloge prve dame u jednoj socijalističkoj zemlji, zatim potpune medijske simbioze bračnog para kada se percipira kao suvladarka, do konačnog razdvajanja i njenog izopštavanja iz javnog života kada dobiva epitet špijunke, postaje zaboravljena, pa na trenutke ponovo interesantna medijima, kao svjedok vremena koji čuva tajnu.
(FENA) M. B.
